Een wereldwijd en intercultureel programma
Artistieke en verhalende wijsheid van dieren in aansprekende vormen
Er bestaan velerlei vormen van storytelling.
Een kunstzinnige en interculturele insteek is eigen aan het Animal Wisdom programma. De verhalen, beeldende kunst, muziek, spreekwoorden, symboliek rond dieren bevatten van generatie op generatie verzamelde wijsheid over dieren èn over het leven!
Culturele spiegels
In de culturele spiegels van verhalende, beeldende, muzische, rituele, theatrale en dansante dieren-wijsheid valt daarom veel te leren: zowel van de kunst van het leven zelf, als van de culturele visies daarop in de eigenheid van expressievormen.
De verzamelde dierenwijsheden zijn zowel fictief als leerzaam, soms bizar en vermakelijk, tevens artistiek en leerzaam. Door culturele expressies van dieren in hun element, hun streken en krachten uit de verschillende windstreken met elkaar te vergelijken, ontstaan er verrijkte inzichten.
Zo komt Raaf in verhalen van verschillende culturen voor als boodschapper van de goden, als sjamaan en slimme deugniet.
In de wijze waarop die gevederde wijsheid is verbeeld in de mythen van Noord-Amerikaanse inheemse volken klinkt de rauwe kracht van de natuurelementen door, ter vergelijking met Westerse beeldende kunst en verhalen, waarin raven het geestelijke deel van de mens symboliseren dat ook na de dood voortleeft.
Dieren belichamen elementaire wijsheid…
Het Animal Wisdom programma laat de lezer kennismaken met een elementaire levenskunst: de kunstzinnige expressies nodigen uit zich in te leven in de elementaire krachten en kwaliteiten van de dieren. Door zich te laten verrassen door kenmerkende culturele verschillen ― zoals de draak die goede (Oost) dan wel slechte krachten (West) belichaamt ― maakt de lezer op laagdrempelige wijze kennis met wijsheidstradities uit de vier windrichtingen.
Èn met boeiende transculturele symboliek, bijvoorbeeld de vuurvogel, die als Garuda, Fenix of Phoenix en Vogel Grijp in Oost en West de reis van de ziel visualiseert en geldt als symbool van transformatie.
De ontwikkeling van het Animal Wisdom programma is een activiteit van de Quest For Wisdom Foundation (QFWF), een stichting met een culturele ANBI status zonder winstoogmerk.
Dieren-wijsheid voor wisdomseekers
In mythen staan dieren symbool voor natuurlijke wijsheid en kosmische krachten, zoals de schildpad die in de Chinese kosmologie het hemelgewelf draagt en open houdt naar de verschillende windrichtingen.
Dieren vormen in volksverhalen vaak een morele spiegel voor de mensenwereld. Denk daarbij aan de oud-Griekse Fabels van Aesopus; de Franse hertellingen de Fables de La Fontaine; en het oud-Nederlands episch dierdicht Van den vos Reinaerde.
Dieren belichamen in vrijwel alle culturen ook mythisch-religieuze wijsheid, zoals de duif als symbool van vrede en van de geest in de Europese mythologie.
In de Indiase Pancatantra verhalen ― oorspronkelijk in Sanskriet geschreven en bedoeld voor het Vedische onderricht ― figureren dieren als toonbeelden van (on)deugden die men in de mensenwereld (niet) graag ziet.
De Jatakamala ― of Jataka vertellingen ― verbeelden boeddhistische thema’s van onbaatzuchtigheid en compassie in de dierenverhalen.
Zo vertegenwoordigt de specht echte vrijgevigheid en de ‘gulden regel’ der moraal in tegenstelling tot de meer ‘wereldlijke’ mores: Voor wat hoort wat.
In “The Woodpecker and the Lion” een verhaal uit het QFWF e-book “Buddha as an Animal” wordt deze specht gezien als de ‘echte’ koning van de jungle. Eens had hij de leeuw gered van een wisse dood. Later ontmoeten beide dieren elkaar opnieuw. De leeuw smikkelt een prooi op, terwijl de specht van honger dreigt te sterven. Ondanks dit egoïstische gedrag van de leeuw, vertrekt de specht vredig, niet boos of teleurgesteld.
Dieren in hun element…
In veel verhalen zijn leeuwen en tijgers verbonden met moed en kracht. Daarom heet de leeuw Koning der Dieren. Uit die erenaam blijkt hoe de spreekwoordelijke kwaliteiten van dit koninklijke, krachtige en moedige dier hooggewaardeerd zijn in veel culturen.
Wanneer mensen zich gelukkig voelen luidt het gezegde dat je in je element bent….
Gelukkig als een vis in het water…
Vrij als een vogel in de lucht!
Interculturele levenskunst
De wijsheid van dieren in hun element vormt de spil van het QFWF-storytelling programma Animal Wisdom.
Die insteek maakt het mogelijk de dierenwijsheden in spreekwoorden en verhalen uit alle windstreken te bespreken en met elkaar te vergelijken. Ook cultureel gevoeliger onderwerpen kunnen zo niet-oordelend aan de orde worden gesteld:
Zo lui als een varken…
Door ons te verbazen dat het varken in dit spreekwoord met luiheid is geassocieerd terwijl het in de Chinese dierenriem als een toonbeeld van levensvreugde en trouw geldt, kunnen we leren over culturele verschillen.
In veel Europese mythen en legenden ― bijvoorbeeld over Sint Joris en over de Griekse held Perseus ― belichaamt de draak het kwaad dat overwonnen moet worden.
Een heel ander beeld van de draak spreekt uit de Chinese mythologie: daar speelt Draak samen met zijn vrienden Schildpad, Fenix en Eenhoorn. In een kosmische dans ontstaan de elementaire fasen en ritmen in de natuur en ontvouwt zich de wereld. Sindsdien bewaakt Draak als één van de kosmische wezens de windrichtingen van het hemelruim.
Deze mythe is verwerkt in het interculturele Rad van Dieren-Wijsheid, waarin deze dieren de vier windrichtingen aangeven en de vijf kleuren verwijzen naar de vijf natuurelementen.
Het Animal Wisdom programma beschouwt dieren-wijsheid derhalve gelaagd als (symbolische) expressies van elementaire wijsheid — in beeldende kunst, rituelen, meditatie, filosofie, muziek, dans en… — met boeiende verschillen èn overeenkomsten tussen de culturele interpretaties van de wijsheid van dieren in hun element.