Nanzi ku e kolebra Barbakiná ― Nanzi en de slang Barbakiná
Nilda Pinto
Uit: Pinto, N. (2020, 4e druk). Kon Nanzi a nèk Shon Arei i otro kuentanan antiano di e araña sabí; Hoe Nanzi de koning beet nam en andere Antilliaanse verhalen over de slimme spin. Curaçao: Fundashon Instituto Raúl Römer. (p. 80-85)
Koma Barbakiná tabata pepe di Pegasaya, e yu mas chikitu di Kompa Nanzi. Tur ora e madrina sa manda un kos di grasia pa su ihá. Ku no ta kala, ta pastechi. Si no ta empaná, ta repa. Pasobra Koma Barbakiná tabata kushiná pa hopi trahadó di Shon Arei. Tur dia e tabata traha dushi repa.
Koma Barbakiná was de peettante van Pegasaya, de jongste zoon van Kompa Nanzi. Telkens stuurde de peettante een cadeautje naar haar petekind. Als het geen bonenkroketje was, dan wel een pasteitje. Was het geen empaná[1] dan een pannenkoek. Want Koma Barbakiná kookte voor een heleboel arbeiders van de koning. Elke dag bakte ze heerlijke pannenkoeken.
Nanzi a kaba di haña un trabou serka Shon Arei. Tur dia e mester a bari kurá i hiba mèst na un otro kurá. Pa e bai trabou e mester pasa dilanti di kas di su komader. Komo e tabata gusta repa di maishi chikitu mashá, un mainta el a disidí di drenta serka su komader. Barbakiná a risibié mashá bon. Nanzi a haña un kòmchi floriá yen di kòfi i dos repa di maishi chikitu. Nanzi a gosa e kos i el a kere ku e prèt akí por a dura.
Nanzi had pas werk gekregen bij de koning. Iedere dag moest hij het erf vegen en mest brengen naar een ander erf. Om naar zijn werk te gaan, moest hij langs het huis van zijn komader[2]. Omdat hij zo dol was op maïsmeelpannenkoeken, besloot hij op een morgen bij zijn komader aan te kloppen. Barbakiná ontving hem hartelijk. Nanzi kreeg een gebloemde kom vol koffie en twee maïsmeelpannenkoeken. Hij smulde ervan en dacht dat hij dit in het vervolg elke dag wel kon doen.
Ma Barbakiná a komprondé su intenshon. Despues di un siman, komader a laga su kompader sinta te e no por mas, sin ofres’é ni un glas di awa.
Finalmente Nanzi a komprondé, ku Barbakiná no tabata apresiá su bishita. El a studia un otro plan: for di awor lo e bai kumpra repa … ma sin sèn!
Maar Barbakiná had hem door. Na een week liet de komader haar kompader op een houtje bijten, dus zonder hem zelfs maar een glaasje water aan te bieden.
Ten slotte begreep Nanzi dat Barbakiná zijn bezoekjes niet op prijs stelde. Hij verzon een ander plan: van nu af aan zou hij pannenkoeken kopen … maar zonder geld!
E promé i e di dos dia el a saka su pòtmòni i paga e sèn religiosamente. Ma di tres dia el a bisa ku e no tin sèn largá. Despues el a bisa ku lo e manda un di e yunan ku e plaka. Enfin, kada dia e tabatin un preteksto kla. Ma kumpra sin paga no tabata kumbiní Koma Barbakiná. El a harta di bèrdè mes. Den su rabia el a grita:
‘Awe nochi mes mi ta mata Nanzi!’
De eerste en de tweede dag haalde hij zijn portemonnee tevoorschijn en betaalde netjes. Maar de derde dag zei hij dat hij geen kleingeld bij zich had. Een keer daarop zei hij dat hij een van de kinderen het geld zou laten brengen. Afijn, iedere dag had hij weer een andere smoes klaar. Maar kopen zonder te betalen, daar moest Koma Barbakiná niets van hebben.
Ze werd ontzettend boos. In haar woede schreeuwde ze:
‘Vanavond nog maak ik Nanzi van kant!’
Bisiñanan a kore bai bisa Nanzi. Mesora Nanzi a bisti su paña i el a bai serka Koma Kabritu.
‘Ai, Koma Kabritu, mi ta sinti mi malu. Bo no por yuda mi? Bin drumi na mi kas pa bo kompañá Shi Maria. E pober ta trèntu henter dia ku nuebe yu. Ora e pone su kabes abou, ni dònder no ta lant’é. Kaba awe nochi dòkter mes ta bini. Ai, ai, ai…’
De buren gingen het Nanzi vertellen. Meteen kleedde Nanzi zich aan en ging naar Koma Kabritu, de geit.
‘Ach, Koma Kabritu, ik voel me zo ziek. Kun jij me niet helpen? Kom bij ons slapen om Shi Maria gezelschap te houden. Het arme mens is de hele dag in de weer met haar negen kinderen. Als zij haar hoofd neerlegt, kan geen donderslag haar meer wakker krijgen. En nu komt vanavond de dokter zelf kijken. Ach…’
Koma Kabritu tabata kla pa bisa nò. Nanzi a ripará esei, p’esei el a dal un gritu duru: ‘Ai, ousilio, mi ta muri, esta un doló!’ Kada be e tabata grita un poko mas duru. Kaba e tabata keha manera ta awor e ta keda aden.
Koma Kabritu a haña duele di dje i el a primintí, ku e anochi ei lo e ta presente na kas di Nanzi.
Mirando Nanzi kokochá bai, e di: ‘E pober, Dios sa kuantu doló e no tin.’
Koma Kabritu stond op het punt om nee te zeggen.
Nanzi zag dat en daarom schreeuwde hij: ‘O, help, ik ga dood! Wat een pijn!’ Hij schreeuwde steeds een beetje harder. Daarna zuchtte hij op een manier alsof hij er meteen in zou blijven.
Koma Kabritu kreeg medelijden met hem en ze beloofde, dat ze die avond naar het huis van Nanzi zou komen.
Toen ze Nanzi zag sukkelen, zei ze: ‘De stakker. God weet hoeveel pijn hij heeft.’
Ora Koma Kabritu a bati na porta di Nanzi e anochi ei, Nanzi di: ‘Koma Kabritu, bai drumi tras di porta, ya bo por tende dòkter bini.’
Koma Kabritu a habri kama abou pa e drumi.
Despues di un ratu tur tabata na soño. Ma banda di diesdos or, Nanzi a kuminsá keha ora pa ora mas duru. Koma Kabritu a lanta, puntr’é ta ki ta falt’e.
‘Ai, doló ta sera mi. Mi ta muri. Ah, danki Dios, ata dòkter!’
Toen de geit ‘s avonds bij Nanzi aanklopte, zei deze: ‘Koma Kabritu, ga achter de deur slapen, dan kun je de dokter horen aankomen.’
Koma Kabritu spreidde een rieten slaapmat uit.
Na een poosje was iedereen in slaap. Maar rond twaalf uur begon Nanzi steeds harder te zuchten. Koma Kabritu stond op en vroeg wat hem scheelde.
‘O, ik hou het niet meer uit van de pijn. Ik ga dood. O, goddank, daar is de dokter.’
Koma Kabritu a habri porta. Barbakiná a weta porta habrí i el a kere ku ta Nanzi tabata pará einan. El a morde Koma Kabritu asina duru, ku e pober a dal abou. Morto!
Despues di un ratu, Nanzi a lanta, bisti paña i bai tira Koma Kabritu na laman.
Su manisé el a bai atrobe ku un kara seku serka Koma Barbakiná pa fia dos repa.
Koma Kabritu deed de deur open. Barbakiná zag de deur opengaan en dacht dat Nanzi daar stond. Zij beet Koma Kabritu zo hard dat de geit op de grond viel. Morsdood!
Na een tijdje stond Nanzi op, kleedde zich aan en ging Koma Kabritu in zee gooien.
De volgende dag ging hij weer met een uitgestreken gezicht naar Barbakiná om twee pannenkoeken op de pof te kopen.
‘Ma Nanzi, no t’abo mi a morde mata ayera nochi?’ Barbakiná a puntra babuká i desapuntá.
‘Si bo a morde mi mihó, lo mi a muri, ma bo mes no ta mira kon tánkatan mi ta?’
‘O.k., awe mi ta fia bo, ma mañan no mas.’
Nanzi a komprondé ku mihó e no bai kumpra repa mas. Ma e tabata manda un di su yunan sí òf Shi Maria mes. Ma ningun no tabata bai ku plaka.Tur kos tabata kaba na un fiamentu.
‘Hé Nanzi, ik heb je toch doodgebeten, gisternacht?’ vroeg Barbakiná verbaasd en teleurgesteld.
‘Als je mij beter gebeten had, zou ik gestorven zijn, maar zie je zelf niet hoe springlevend ik ben?’
‘Goed dan, vandaag mag je op de pof kopen, maar morgen niet meer.’
Nanzi begreep dat het beter was om geen pannenkoeken meer te kopen.
Wel stuurde hij een van zijn kinderen of Shi Maria. Maar geen van hen nam geld mee. Het ging allemaal op de pof.
Barbakiná a sara. Den un di e mannan ei el a kometé e imprudensia di bisa Pegasaya: ‘Si Papa no manda paga mi, mi ta mata Papa awe nochi mes. E tin mi pasenshi den un bòter.’
Pegasaya a konta Papa loke su madrina a bis’é. Mesora Nanzi a bai hunga e mésun komedia ku el a hunga ku Koma Kabritu, pero e biaha akí ku Koma Baka.
Te ora Koma Barbakiná a mata Koma Baka, Nanzi a keda sosegá.
Barbakiná werd boos. Bij een van die keren was zij zo onvoorzichtig om tegen Pegasaya te zeggen: ‘Als je vader mij geen geld stuurt, zal ik hem vanavond nog doden. Mijn geduld is op.’
Pegasaya vertelde aan zijn vader wat zijn peettante gezegd had. Meteen ging Nanzi hetzelfde spelletje spelen als bij Koma Kabritu, nu bij Koma Baka, de koe. Pas toen Barbakiná Koma Baka gedood had, was Nanzi gerust.
Di tres biaha el a pidi Kompa Makaku pa bin kompañ’é. Kompa Makaku a bai pa bai drumi na kas di Nanzi pa risibí dòkter. Ma e pèster a subi sinta riba un balki bou di dak. Kiko ku Nanzi a papia no a sirbi. Kompa Makaku di ku e ta un poko ferkout i ku si e drumi tras di porta lo e bira pió. Pasobra bientu ta pasa bou di skref di porta.
De derde keer vroeg hij Kompa Makaku, de aap, om hem gezelschap te komen houden. De aap kwam een nachtje bij Nanzi slapen om de dokter te ontvangen. Maar de deugniet klom op de balken en ging daar zitten. Wat Nanzi ook deed, niets hielp. De aap zei dat hij een beetje verkouden was en dat als hij achter de deur zou gaan liggen, het erger zou worden, want het tochtte onder de deur door.
Ora Barbakiná a yega, el a haña porta será. Rabia a pon’é haña forsa. El a kibra e porta, haña Nanzi drumí den karna ta soda friu di spantu.
Komader Barbakiná no a pèrdè pa gana. El a morde Nanzi mas duru ku e por. Esei tabata fin di Nanzi. Promé ku Barbakiná a gana porta, Nanzi a hala su delaster rosea.
Esta un kastigu grandi pa e fiamentu di repa, antó sin paga nunka!
Toen Barbakiná kwam, vond ze de deur gesloten. De woede gaf haar kracht. Zij brak de deur open en vond Nanzi in bed liggen, zwetend van angst.
Komader Barbakiná liet geen tijd verloren gaan. Zij beet Nanzi zo hard zij kon. Dat was het einde van Nanzi. Voordat Barbakiná weer bij de deur was, had Nanzi zijn laatste adem uitgeblazen.
Wat een zware straf voor het op de pof kopen van pannenkoeken, zonder ooit te betalen!
Noten
[1] Empaná: halfrond vleespasteitje
[2] Komader: Komader (v) is de vorm waarmee Nanzi de peettante van zijn kind (hier Pegasaya) aanspreekt.
